Immanuel Kant - fragment z życia przekazany przez B. Russella:

Immanuel Kant (1724-1804) powszechnie uchodzi za największego z filozofów nowożytnych. Nie mogę zgodzić się z tą opinią, lecz głupotą byłoby nie doceniać jego wielkiego znaczenia. Cale życie Kant przepędził w Królewcu bądź opodal tego miasta w Prusach Wschodnich. Żywot publiczny wypełniła mu kariera akademicka i było to życie najzupełniej bezbarwne, mimo że przypadło na czas wojny siedmioletniej (w trakcie której Prusy Wschodnie były przez pewien okres okupowane przez Rosjan), rewolucji francuskiej i na wczesny etap kariery Napoleona. Edukacja przyswoiła mu filozofię Leibnizjańską w wersji Wolfa, lecz odszedł od niej pod wpływem dwu myślicieli: Rousseau i Hume'a. Hume przez krytykę pojęcia przyczynowości wyrwał Kanta z dogmatycznej drzemki, tak w każdym razie powiada sam Kant, lecz obudził się jedynie na chwilę, ponieważ szybko wynalazł środek nasenny i zasnął ponownie. Hume był dla Kanta przeciwnikiem, którego trzeba odeprzeć, natomiast wpływ Rousseau był głębszy. Kant był człowiekiem tak regularnych zwyczajów, że ludzie zwykli nastawiać zegarki w chwili jego pojawiania się w drzwiach, gdy wychodził na przechadzkę, lecz pewnego razu jego terminarz legł w gruzach na wiele dni; było to wtedy, kiedy czytał Emila. Kant przyznawał, że książki Rousseau musiał czytać kilka razy, ponieważ w czasie pierwszej lektury piękno stylu uniemożliwiało mu rozumienie treści. Choć został wychowany jako pietysta, był liberałem zarówno w polityce, jak w teologii; żywił sympatię dla rewolucji francuskiej aż do chwili nastania rządów terroru i wierzył w demokrację. Jego filozofia, jak zobaczymy, dopuszcza odwołanie się do serca wbrew zimnym dyktatom rozumu teoretycznego, co można, z niewielką przesadą, poczytać za pedantyczną wersję poglądów sabaudzkiego wikarego. Kantowska zasada głosząca, że każdego człowieka należy uważać za cel sam w sobie, jest wersją doktryny praw człowieka; o jego umiłowaniu wolności świadczą zaś siłowa następujące (wypowiedziane z myślą o dzieciach tak samo jako o dorosłych): '"Nie może być nic bardziej przeraźliwego niż to, że działania człowieka miałyby być podporządkowane woli innego". 

Wczesne dzieło Kanta poświęcone jest bardziej nauce niż filozofii. Po trzęsieniu ziemi w Lizbonie pisał o teorii trzęsień ziemi; napisał traktat o wietrze i krótką rozprawę poświęconą sprawie tego, czy zachodni wiatr w Europie jest wilgotny dlatego, że przebył Ocean Atlantycki. Geografia fizyczna była dyscypliną, którą Kant bardzo się interesował.

(B. Russell, Dzieje Filozofii Zachodu, Fundacja Aletheia, s. 802-803)

Immanuel Kant - najważniejsze dzieła:

Immanuel Kant o Polakach:

[Polska] Jest to szczególny kraj. Posiada on poniekąd tylko jeden rzeczywisty stan, a mianowicie szlachtę. Tylko oni tworzą państwo. Są tu też oczywiście wolni rzemieślnicy. Ale nigdy nie uzyskali rangi obywateli państwa. Żądają oni wolności, władzy, lecz nie władzy nad sobą. Chcieliby stanu natury i wolności, tak mianowicie, że każdy może bezkarnie zabić innego, a mimo to żądają prawa. Polaków opisuje się jako lekkomyślnych, niestałych ludzi, niezdolnych do stanowczych rozstrzygnięć. Czynią długi, nie myśląc o zapłacie. Nie dzieje się to jednak z zasady, lecz dlatego, że są złymi gospodarzami. Dostrzega się u nich brak porządku, wielkie dobra, lecz wiele długów. Są bogaci, ale brakuje im bez mała wszystkiego, już to butów, to szkieł itd. Podnoszą krzyk o wolność, ale chcą jej dla siebie, a nie dla państwa. Ponieważ nie ma tam żadnego stanu średniego, to i niewiele mają kultury, tak w aspekcie sztuk, jak i nauk. Albowiem zazwyczaj kultura wywodzi się ze stanu średniego. Nie jest łatwo znaleźć wśród Polaków kogoś, kto by się szczególnie zasłużył w jakiejś nauce. Wprawdzie zalicza się tu niektórych, ale niesłusznie. Brak im zupełnie serca do korzyści wspólnoty, jakie mają Anglicy (Public spirit). Bo każdy uważa się za jakiegoś suwerena. Z tego, co właśnie dokonuje się wśród Polaków, nie da się w sposób pewny nic wnioskować na przyszłość. Damy polskie są takie, że spośród wszystkich innych narodów wyróżniają się najszerszym rozsądkiem, największą mądrością państwową, obyciem i największą światowością. I rzeczywiście; często mają one udział w sprawach państwowych. Polacy są dla nich pełni uprzejmości. Naród ten nie jest właściwie stworzony do ciągłej, ciężkiej pracy, w ogóle do żadnego natężenia sił.

(Die philosophischen Hauptvorlesungen Immanuel Kant, hrsg. von Arnold Kowalewski, Miinchen und Leipzig 1924, s. 357-358)